INDIVIDUAL WORK WITH THE PATIENT IS THE KEY TO RESTORING MOBILITY
Naszym celem jest znalezienie najlepszej dla danego pacjenta metody terapii, która pomoże mu w jak najszybszym powrocie do pełnej sprawności. Specjalizujemy się w rehabilitacji pacjentów, zarówno przed, jak i po operacjach ortopedycznych oraz w urazach i dolegliwościach bólowych narządu ruchu. Oferujemy kompleksową rehabilitację prowadzoną według najwyższych światowych standardów, opartą o Evidence–based medicine.
Zespół doświadczonych lekarzy rehabilitacji medycznej i fizjoterapeutów z naszego Szpitala stale podnosi swoje kwalifikacje uczestnicząc w kursach podyplomowych, stażach krajowych i zagranicznych oraz konferencjach naukowych. Dzięki zdobywanej w ten sposób wiedzy i umiejętnościom, w procesie rehabilitacji pacjentów wykorzystujemy najnowsze metody terapeutyczne.
Stosujemy m. in. metodę PNF, metodę McKenzie, terapię manualną (wg Mulligana, wg Maitlanda i in.), terapię manualną tkanek miękkich (techniki energizacji mięśni, mięśniowo–powięziowe rozluźnianie, aktywne rozluźnianie, terapię mięśniowo-powięziowych punktów spustowych, FDM), terapię neurodynamiczną, OMI Cyriax, terapię dysfunkcji czaszkowo-twarzowych metodą CRAFTA oraz taping (kinesiotaping, kinesiology taping, taping medyczny).
PHYSIOTHERAPY METHODS
Koncepcja Bobath dla dorosłych to ocena i terapia pacjentów z neurogennymi zaburzeniami funkcji, ruchu i napięcia mięśniowego, po uszkodzeniu CUN. Ogólnym celem terapii jest osiągnięcie możliwie maksymalnie prawidłowych funkcji w obrębie ograniczeń poprzez zindywidualizowany proces leczenia przy aktywnym udziale pacjenta.
W koncepcji Bobath istotne jest poznanie przyczyny problemów na płaszczyźnie struktury, jak również zdiagnozowanie problemów na płaszczyźnie aktywności, czynności, które są nieosiągalne lub wykonywane patologicznie przez pacjenta – tzw. podejście funkcjonalne. W procesie leczenia, działania skierowane są na rozwiązywanie problemu, pracę wspólnie z pacjentem nad usunięciem przyczyny deficytów, wspomaganie samodzielności chorego.
Prawidłowe funkcjonowanie osiągane jest poprzez przywrócenie kontroli posturalnej i selektywnych ruchów, normalizację napięcia mięśni, hamowanie reakcji nieprawidłowych. Proces terapii jest 24-godzinny, w którym ważny jest również współudział rodziny chorego.
Koncepcja PNF powstała w Stanach Zjednoczonych w wyniku współpracy neurofizjologa dr Hermana Kabata oraz fizjoterapeutki Margaret Knott. Jest typowym przykładem kompleksowego systemu oddziaływania terapeutycznego opartego na aktualnych doniesieniach naukowych oraz doświadczeniu ekspertów oraz klinicystów. Nazwa koncepcji oznacza proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie.
Najważniejszym elementem koncepcji jest filozofia, według której proponowana pacjentowi terapia powinna być przede wszystkim bezbolesna i funkcjonalna. To oznacza indywidualne podejście uwzględniające potrzeby i prośby pacjenta, gdzie poziom partycypacji tzn. uczestnictwa w życiu codzienny jest celem nadrzędnym.
W ramach badania terapeuta przeprowadza analizę ruchu pacjenta w odniesieniu do jego prawidłowego, fizjologicznego przebiegu oraz włącza do procesu usprawniania trening samoobsługi wykorzystując przedmioty codziennego użytku, a także sytuacje zadaniowe, które stanowią dla pacjenta problem lub są niemożliwe do wykonania.
Koncepcja PNF jest przyjazna dla pacjenta, wykorzystuje silne i bezbolesne odcinki ciała oraz rezerwy tkwiące w pacjencie do ułatwiania reedukacji utraconych funkcji dzięki zjawisku irradiacji. Kładzie nacisk na wysoki poziom edukacji pacjenta, który jest aktywnym ogniwem terapii. Pacjent wskazuje cel, który chciałby zrealizować podczas spotkań z fizjoterapeutą, współuczestniczy w planowaniu terapii oraz kontynuuje ćwiczenia w formie zadań domowych. PNF jest efektywnym systemem postępowania terapeutycznego, co wynika z dokładnej analizy problemu oraz ukierunkowanych działań.
Metoda ta kierowana jest do pacjentów:
• ortopedycznych (m.in. stany po złamaniach, zwichnięciach, skręceniach, po wszczepieniu endoprotez biodra, kolana, barku, po artroskopii, usunięciu łąkotek, rekonstrukcjach więzadeł, kontuzjach sportowych, zerwaniu ścięgien, amputacjach, w zespołach bólowych kręgosłupa)
• neurologicznych (m.in. udary mózgu, urazy mózgowo-czaszkowe, urazy rdzenia kręgowego, stwardnienie rozsiane, stwardnienie zanikowe boczne, ataksja rdzeniowo-móżdżkowa, choroby móżdżku, polineuropatie, dystrofie mięśniowe, choroba Parkinsona, zaburzenia po zabiegach neurochirurgicznych).
Metoda McKenzie jest skierowana do pacjentów z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa.
Kluczowa w tej metodzie jest diagnostyka oraz szczegółowa edukacja pacjenta przez fizjoterapeutę tak, aby pacjent poznał mechanizm powstawanie bólu i w efekcie końcowym umiał radzić sobie z bólem. Część diagnostyczna metody składa się z dokładnego wywiadu oraz badania funkcjonalnego pozwalającego określić struktury generalizujące ból. Część terapeutyczna obejmuje indywidualną pracę z pacjentem, polegającą na odpowiednim dobraniu ćwiczeń, oddziaływaniu manualnym terapeuty oraz edukacja pacjenta.
Zalety metody McKenzie:
• precyzyjna diagnostyka
• indywidualne podejście do pacjenta
• zmniejszenie nawrotów do 20-30 %
• wysoki poziom bezpieczeństwa metody
• edukacja pacjenta jako główny aspekt profilaktyki
Koncepcja terapii manualnej według Maitlanda to uznawana międzynarodowa metoda przeprowadzania badań i terapii pacjentów, u których występuje ból i ograniczenie ruchu dotykające stawów, mięśni i nerwów w obrębie kręgosłupa, a także w obrębie kończyn górnych i dolnych.
Zastosowanie technik w Koncepcji Maitlanda opiera się na wnioskowaniu klinicznym, biorąc także pod uwagę klasyfikację ICF (Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia). Cechą szczególną tej koncepcji jest połączenie indywidualnego i specyficznego podejścia terapeutycznego (zarówno w fazach początkowych, jak i późniejszych etapach leczenia) z doświadczeniem klinicznym terapeuty i najnowszymi odkryciami naukowymi.
Oprócz mobilizacji i manipulacji stawów kończyn i kręgosłupa, koncepcja wykorzystuje także techniki neurodynamiczne, stretching mięśni, ćwiczenia stabilizacyjne i indywidualnie dopasowane ćwiczenia, które pacjent może wykonywać w domu. Stosuje się tu umiejętne metody oceny, które wykorzystywane są w celu ciągłego monitorowania efektów terapii w zakresie bólu i mobilności.
Terapia manualna może pomóc w następujących dolegliwościach:
• ból pleców
• ból karku, problemy z kręgosłupem szyjnym
• zapalenie stawów, np. w biodrze, kolanie, kręgosłupie
• ból okolicy twarzy, bóle głowy i problemy żuchwowe
• podrażnienie nerwów, jak np. drętwiejące ręce, rwa kulszowa
• ból kolana, jako wynik np. uszkodzenia więzadła lub problemu z łąkotką
• problemy z łokciem, takie jak łokieć tenisisty
• dysfunkcje związane z dłonią, np. jako wynik złamania lub zespołu cieśni nadgarstka
• problemy ze stopą, np. po rozerwaniu więzadła
Terapia manualna jest także pomocna w leczeniu pooperacyjnym czy po urazach sportowych, jak również w odpowiednim zaprojektowaniu miejsca pracy oraz poradach dotyczących aktywności sportowej i analizie ruchu.
Terapia tkanek miękkich jest obszarem fizjoterapii poświęconym postępowaniu w dysfunkcjach układu mięśniowo-powięziowego. Opiera się na wnioskowaniu klinicznym i stosowaniu specjalistycznych metod rozluźniania, które są dopasowywane do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Wstęp do terapii stanowi wnikliwa diagnostyka zaburzeń w obrębie więzadeł, ścięgien, powięzi oraz mięśni, składająca się z badania funkcjonalnego przeprowadzanego w celu wykrycia dysbalansu mięśniowego.
Usprawnianie w terapii tkanek miękkich wykonuje się z zastosowaniem:
• technik energizacji mięśni (poizometryczna relaksacja, hamowanie zwrotne, izolityczny skurcz ekscentryczny i inne)
• mięśniowo-powięziowego rozluźniania
• technik aktywnego rozluźniania
• treningu głębokiej stabilizacji
• terapii punktów spustowych (kompresja ischemiczna, pozycyjne rozluźnianie i inne)
Wskazania do zastosowania terapii tkanek miękkich:
• zespoły bólowych kręgosłupa
• napięciowe bóle głowy
• migreny
• bóle wynikające z zaburzenia napięcia mięśniowego oraz sztywności mięśni
• ograniczenia ruchomości stawów, po urazach narządu ruchu i operacjach
• choroby zwyrodnieniowe i reumatyczne
• wady postawy
Punkt spustowy (ang. Trigger point) to niewielki obszar w obrębie mięśnia szkieletowego, wyczuwalny palpacyjnie jako zgrubienie, guzek, charakteryzujący się znaczną bolesnością. Ból często jest określany jako palący, pulsujący, ćmiący. Może on być aktywny (daje dolegliwości w czasie spoczynku, jak i w trakcie aktywności fizycznej) lub ukryty (wywołuje ból tylko podczas dotyku).
Istnieje wiele czynników wywołujących powstawanie punktów spustowych. Do najczęstszych należą m.in. długotrwałe utrzymywanie statycznej, nieergonomicznej postawy ciała, wady postawy, zespoły przeciążeniowe, urazy, długotrwały stres emocjonalny, niekorzystne warunki środowiskowe, unieruchomienie.
Objawy aktywowania punktów spustowych:
• tkliwość
• promieniujący ból
• ograniczenie ruchomości
• uczucie sztywności podczas wykonywania ruchu
Terapia punktów spustowych obejmuje:
• kompresję punktu spustowego (palpacja płaska oraz szczypcowa)
• głęboki masaż rozcierający
• techniki rozciągające oraz rozluźniające mięśnie
• kinesiology taping
• delikatny masaż kostką lodu
Metoda FDM to terapia bazująca na modelu zniekształcenia powięziowego. Jest to terapia tkanek miękkich. Metoda ta polega na określeniu modelu uszkodzenia (dystorsji) powięzi.
Wywiad z pacjentem opiera się na tradycyjnym badaniu dla potrzeb fizjoterapii oraz dodatkowo pacjent wykonuje charakterystyczne gesty podczas opisywania swoich dolegliwości. Razem: wywiad tradycyjny i niewerbalne gesty tworzą usystematyzowany obraz kliniczny. W zależności od rodzaju urazu prowadzimy terapię ukierunkowaną bezpośrednio na dolegliwości zgłaszane przez pacjenta.
Wskazania do terapii metodą FDM:
• dolegliwości bólowe stawów rąk
• bóle kręgosłupa, ostre i przewlekłe
• kontuzje stawów kolanowych
• łokieć tenisisty, golfisty
• bóle kręgosłupa i szyi oraz głowy
Manualny drenaż limfatyczny jest zabiegiem, podczas którego zastosowane są specjalne chwyty, które wykonywane są zgodnie z kierunkiem przepływu płynów limfatycznych w kierunku serca. Częste powtórzenia tych chwytów w obrębie jednego zabiegu prowadzą do pobudzenia pracy naczyń limfatycznych, a tym samym do zwiększenia ich aktywności, co z kolei trwale zwiększa zdolność transportową limfy.
Regularne stosowanie tego typu zabiegów wspiera rozwój systemu dobrze funkcjonujących naczyń limfatycznych skóry i tworzenie nowych naczyń obocznych.
Wykonujemy poszczególne etapy postępowania:
• manualny drenaż limfatyczny
• terapia obrzęku
• terapia kompresji (uciskowa) – bandaż lub rajstopy uciskowe
• terapia ruchowa przy zachowaniu kompresji
• wysokie ułożenie kończyny i terapia oddechowa
Wskazania:
• schorzenia układu naczyń limfatycznych
• obrzęki kończyn: wrodzone, pourazowe np. zabiegach operacyjnych, towarzyszące złamaniom, skręceniom itp.
• obrzęki powstałe na skutek braku aktywności ruchowej u chorych z SM lub po udarze mózgu
• obrzęki powstałe po mastektomii
Kinesiotaping, czyli plastrowanie dynamiczne to metoda terapeutyczna polegająca na aplikowaniu na ciało, w ściśle określony sposób, nierozciągliwej lub elastycznej taśmy w celu wykorzystania możliwości kompensacyjnych organizmu.
Odpowiednia aplikacja plastrów powoduje delikatne naciąganie skóry, co jednocześnie zwiększa przestrzeń pomiędzy skórą właściwą, a powięzią. Dzięki temu praca układu limfatycznego usprawnia się, zwiększa się ilość i prędkość przepływającej limfy, usuwane są zastoiny, zmniejszają się stany zapalne oraz dochodzi do redukcji podskórnych krwiaków. Poprawa mikrokrążenia automatycznie usprawnia również procesy biologiczne, chemiczne i fizyczne zachodzące w skórze. Zakresy ruchu mięśni oraz stawów ulegają zwiększeniu.
W zależności od celu jaki terapeuta chce osiągnąć, wyróżnia się sześć technik aplikacji plastrów: mięśniowa, więzadłowa, powięziowa, limfatyczna, korekcyjna i funkcjonalna.
Kinesiotaping stosowany w schorzeniach:
• ograniczenia ruchu w stawach
• bóle kręgosłupa
• niestabilności stawów
• stany zapalne
• zespoły przeciążeniowe
• naderwania mięśni, ścięgien i więzadeł
• wady postawy
• obrzęki limfatycznych i krwiaki pooperacyjne
• porażenia i niedowładypochodzenia ośrodkowego i obwodowego
Twórcą metody był angielski ortopeda żyjący w latach 1904-1985 J.H. Cyriax. Jego metoda opracowana została na podstawie wieloletnich badań nad diagnostyką i terapią uszkodzeń tkanek miękkich kręgosłupa i stawów obwodowych.
Celem Metody Ortopedycznej wg Cyriaxa jest dokładne określenie przyczyny dysfunkcji w narządzie ruchu, a następnie wprowadzenie odpowiedniej terapii. Jest to możliwe dzięki rozbudowanemu systemowi diagnozowania. Podstawę diagnostyki stanowi wyczerpujący wywiad uzupełniony licznymi testami funkcjonalnymi i klinicznymi. Prawidłowa diagnostyka uwzględniająca testy różnicowe zapewnia dokładne określenie przyczyny dysfunkcji, co jest kluczowe dla metody Cyriaxa.
W procesie leczenia Metoda Cyriaxa wykorzystuje:
• głęboki masaż poprzeczny
• mobilizacje/manipulacje
• trakcje
• iniekcje (tylko przez lekarzy)
Metoda Cyriaxa może zostać zastosowana w przypadku:
• zaburzenia ruchomości stawowej (pourazowe, na podłożu zmian zwyrodnieniowych)
• zapalenia kaletek maziowych
• zapalenia ścięgien
• zmian przeciążeniowych układu mięśniowego
• wolnego ciałka stawowego
• zespołów bólowych kręgosłupa (dyskopatia, przeciążenie więzadeł, zablokowanie stawów międzywyrostkowych, niestabilności)
Metoda Briana Mulligana z Nowej Zelandii jest specjalistyczną metodą diagnostyczno-terapeutyczną, ciągle rozwijającą się wraz z postępem medycyny i rozwojem badań naukowych.
Terapeuci stosują to techniki działające bezpośrednio na stawy, a pośrednio na układ nerwowo-mięśniowy. Metoda ta, jako oryginalna sama w sobie, ma niektóre wspólne elementy z technikami wg Kaltenborna, Maitlanda oraz Positional Release Techniques. Nowatorskie podejście tej koncepcji polega m.in. na połączeniu ruchu biernego wykonywanego przez terapeutę i ruchu czynnego wykonywanego przez pacjenta.
Koncepcja Mulligana zakłada:
• całkowitą bezbolesność podczas stosowania technik mobilizacyjnych
• funkcjonalne obciążenie powierzchni stawowych siłą grawitacji
• łączenie ruchu biernego, mobilizacyjnego w płaszczyźnie powierzchni stawowych z czynnym ruchem kątowym w tym samym stawie
• stosowanie docisku na końcu zakresu bezbolesnego ruchu
• wykonanie odpowiedniej liczby powtórzeń wyżej wymienionej procedury terapeutycznej
• polecenie “zadania domowego” dla pacjenta, polegającego na wykonywaniu indywidualnie dobranych specjalistycznych ćwiczeń
Fizjoterapeuci edukują pacjenta w zakresie postępowania w okresie zaostrzenia choroby, wykonywania czynności dnia codziennego w sposób nie prowokujący wystąpienie objawów. Przygotowują do profilaktyki nawrotów choroby oraz przejęcia przez pacjenta części odpowiedzialności za proces leczenia.
Praktyczne zastosowanie metody Briana Mulligana daje fizjoterapeutom nowe narzędzie do pracy z pacjentami z:
• dysfunkcjami w obrębie stawów kręgosłupa, stawów obwodowych
• chorobą krążka międzykręgowego
• dolegliwościami i zawrotami głowy
• chronicznymi stanami bólowymi narządu ruchu i in.